Misschien gek, maar een van de eerste vragen die in me opkwam toen ik gediagnosticeerd werd met diabetes type 1 was: 'kan ik dan nog wel op reis?'. Backpacken, andere culturen ontdekken, nieuwe mensen ontmoeten, exotische fruitsoorten proeven, hiken in de bergen en dat gevoel van avontuur dat je erbij krijgt, staan in de top tien van favoriete dingen in mijn leven. Gelukkig vertelde de arts dat dit allemaal nog gewoon mogelijk zou zijn, al vergt het wel wat meer voorbereiding.
Zoals elke nieuwe ervaring met diabetes, is de eerste keer altijd het uitdagendst. Maar door je goed voor te bereiden en door vallen en opstaan, leer je met verschillende situaties omgaan. Ik ben geen gezondheidsprofessional, maar leg je vanuit mijn eigen ervaring uit wat je kunt verwachten en waar je op moet letten als je op reis gaat met type 1 diabetes.
1. Zorg dat je goed voorbereid bent
Waar ga je naartoe en hoe lang zal je reis duren? Dat zijn belangrijke vragen om jezelf vooraf te stellen. Ga je bijvoorbeeld langer dan een paar weken, dan heb je misschien extra insuline, lancetten, teststrips en eventueel sensoren nodig. Zorg ervoor dat je alles ruim van tevoren besteld, want het kan even duren voordat je alles in huis hebt. Overleg met je arts over je bestemming, bespreek of je aanpassingen moet doen aan je insulinebehandeling en plan het zetten van eventuele reisvaccinaties op tijd in.
2. Beveiligingscontrole op het vliegveld met diabetes type 1
Het doorlopen van Security op de luchthaven kan overweldigend zijn. Dat geldt eigenlijk voor iedereen, maar als je leeft met een chronische aandoening zijn er nog meer zaken waar je op moet letten. Hieronder beschrijf ik wat je in ieder geval moet weten als je met diabetes door de beveiliging gaat.
Zorg voor een medische verklaring
Vraag aan je diabetesverpleegkundige of behandelend arts om een medische verklaring. Hierop staat in verschillende talen uitgelegd dat je diabetes hebt en welke hulpmiddelen en medicijnen je gebruikt. Het kan zijn dat je de verklaring moet laten zien op het moment dat je met je bagage door de beveiliging gaat.
Metaaldetectors en scanners met een insulinepomp of glucosemeter
Bodyscanners en metaaldetectoren op luchthavens worden gebruikt om te controleren op metaal en mogelijke bedreigingen. De scanners op vliegvelden in Nederland maken geen gebruik van röntgenstraling, waardoor je pomp en sensoren er gewoon doorheen mogen. In andere landen kan dat een ander verhaal zijn. Als er gebruik wordt gemaakt van röntgenstraling, is het advies van de meeste fabrikanten om je apparatuur niet door de metaaldetectiepoortjes te laten gaan, omdat dat schadelijk kan zijn.
Elke sensor-, glucosemonitor- en insulinepompfabrikant heeft andere aanbevelingen voor reizigers. Lees meer op de websites van onderstaande fabrikanten:
Je bent niet verplicht om door de scanner te lopen en je kunt er in plaats daarvan voor kiezen om je te laten fouilleren. Als je dat liever hebt, laat dan aan een beveiliger weten dat je een medisch hulpmiddel bij je draagt (zoals bijvoorbeeld een Freestyle Libre sensor, een Dexcom of een insulinepomp). Zelf zorg ik er altijd voor dat ik de zin 'Ik heb diabetes type 1 en mijn medische bagage mag niet door de scanner' in de taal van het land op mijn telefoon heb staan.
Tot nu toe heb ik gelukkig nooit problemen gehad op het vliegveld. Wanneer ik aangeef dat mijn medische bagage niet door de scanner mag, wordt deze altijd apart onderzocht. Het duurt meestal tien minuten tot een kwartier langer en ik mag vervolgens gewoon alles meenemen.
3. Factoren die je bloedsuikers kunnen beïnvloeden tijdens een vlucht
Wanneer je met diabetes op reis gaat, merk je misschien dat je bloedsuikers meer schommelen. Er zijn tientallen factoren die je waarden tijdens het reizen kunnen beïnvloeden. Hieronder beschrijf ik enkele voorbeelden.
Verandering van tijdzones Bij korte vliegreizen hoef je meestal weinig aan je insulinebehandeling aan te passen. Ga je op reis naar een andere tijdzone? Zorg er dan voor dat je je bloedglucosewaarden vaker controleert en je insulineschema aanpast. Op de website van DBL-Diabetes lees je meer over het afstemmen van je insuline op een andere tijdzone.
Luchtdruk in het vliegtuig
Tijdens je vlucht kan de luchtdruk veranderen. Als je een insulinepomp draagt, kan dit leiden tot luchtbellen in het reservoir, waardoor je meer insuline toegediend krijgt en het risico op hypo's groter wordt. Koppel de pomp tijdens het opstijgen en landen los, verwijder de eventuele luchtbellen en sluit 'm daarna weer opnieuw aan.
Stress Stress is een bekende oorzaak van een schommelende bloedsuikerspiegel. Of je nu gestrest bent omdat je iets vergeet in te pakken of bang bent dat je je vlucht zult missen, het kan allemaal bijdragen aan het verhogen van je waarden.
Als je merkt dat reizen stressvol voor je is, probeer er dan achter te komen welk onderdeel de grootste stressfactor is en bedenk manieren waarop je de spanning kunt verminderen. Zorg er bijvoorbeeld voor dat je ruim op tijd naar het vliegveld vertrekt en maak een checklist zodat je niets vergeet in te pakken.
Beweging Het is vast ook geen verrassing dat beweging je bloedsuikerspiegel kan beïnvloeden. Nadat je bij de gate bent aangekomen, zit je meestal eerst een tijdje te wachten totdat je kunt gaan boarden. Tijdens de vlucht kun je weer niet veel anders dan zitten, en dat kan zorgen voor tijdelijke insulineresistentie.
Wat ik meestal doe, is voordat we gaan boarden een rondje door de gangen van het vliegveld lopen en de verschillende winkeltjes bekijken. Zo heb ik alvast wat beweging gehad. Maar je hoeft ook weer geen burpees of squats in de toiletten te gaan doen. Als je merkt dat je bloedsuikers wat hoger zijn, drink dan veel water en neem wat extra insuline.
Uitdroging
Tijdens het vliegen kunnen de hoogteveranderingen leiden tot uitdroging, wat kan zorgen voor hogere waarden. Als je uitgedroogd raakt, neemt de hoeveelheid water in je bloedbaan af, waardoor de glucose in je bloed geconcentreerder wordt. Het is daarom belangrijk om genoeg water te drinken tijdens je vlucht. Neem een hervulbare waterfles (eventueel met filter) mee die je dicht bij je in de buurt houdt, zodat je niet vergeet om genoeg te drinken.
4. Wat je niet moet vergeten mee te nemen in je handbagage
Laat je diabetesbagage NOOIT in het ruim zetten. Je loopt altijd het risico dat je koffer kwijtraakt onderweg naar je bestemming, en als je het in je handbagage houdt, weet je zeker dat je alles bij je hebt. Bij de meeste luchtvaartmaatschappijen mag je, zonder extra kosten en naast je handbagage, een extra medische tas meenemen. Neem daarin in ieder geval het volgende mee:
Een verdubbelde diabetesvoorraad: zorg dat je altijd een dubbele hoeveelheid insuline en glucosesensors of -meters meeneemt. Zo heb je altijd voldoende voorraad, ook als je iets kwijtraakt of als je sensor bijvoorbeeld een storing krijgt.
Back-ups: als je een pomp draagt, zou ik overwegen om naalden en insulinepennen mee te nemen, voor het geval je pomp kapot gaat tijdens het reizen. Als je een CGM-sensor hebt, neem dan ook een glucosemeter en teststrips mee zodat je altijd je bloedsuikerwaarden kunt testen.
Insulinekoeling: zorg ervoor dat je insuline koel blijft door het bijvoorbeeld te verpakken in een Frio koeltasje.
Hervulbare waterfles: de meeste vliegvelden hebben waterstations waar je je waterfles kunt bijvullen, zodat je genoeg kunt blijven drinken tijdens je vlucht.
Niet-vloeibare snacks: ondanks dat het voor diabeten toegestaan is om meer vloeistoffen van meer dan 100 ml mee te nemen, kan het kan handiger zijn om te reizen met glucosetabletten, snoepjes en gedroogd fruit om hypo's tegen te gaan. Je komt zo makkelijker door de beveiliging en limonade of pakjes drinken kun je ook kopen op de plaats van bestemming.
Snacks die niet snel bederven: je weet nooit wat voor onverwachte vertragingen je te wachten staan tijdens het reizen. Door veel snacks mee te nemen die niet snel bederven, kom je niet zonder eten te zitten. Denk bijvoorbeeld aan mueslirepen, proteïnerepen en noten.
Een oplader en powerbank: zorg ervoor dat je de waarden van je sensor kunt blijven aflezen door de batterij van je telefoon en/of PDM vol te houden. Het kan handig zijn om hiervoor een powerbank mee te nemen.
Hopelijk helpen deze tips je om van de ergste zorgen af te komen. Heb je vragen over iets wat ik niet heb genoemd? Laat het me weten in de reacties! En ga je voor langere tijd op reis? Bekijk dan ook mijn inpak checklist, zodat je niets belangrijks vergeet mee te nemen.
Comments